“Stan” được biết đến là một sản phẩm đĩa đơn ấn tượng và thành công vang dội nhất của chàng rapper Eminem. Bên cạnh những giá trị về âm nhạc, “Stan” còn mang đến nhiều ý nghĩa sâu xa về văn hóa người hâm mộ. Đặc biệt, từ “Stan” còn được trở thành từ ngữ chính thức xuất hiện trong từ điển thế giới.
Bài hát “Stan” của Eminem như lời lên án về hiện trạng quá khích của một phần nhỏ cộng người người hâm mộ. Đó là lý do dù sau 20 năm, “Stan” vẫn mang đến nỗi ám ảnh kinh hoàng cũng như giá trị trong văn hóa người hâm mộ.
MV chính thức của ca khúc kéo dài hơn 8 phút. “Stan” kể về câu chuyện của chàng trai tên Stanley, người tự xưng là fan hâm mộ cuồng nhiệt của Eminem. Stanley đều đặn viết hàng loạt lá thư và gửi cho thần tượng của mình, nhưng không nhận được hồi âm từ Eminem. Điều này khiến anh ta cuồng nộ đến phát điên. Sau cùng, Stanley quyết định sẽ gửi một bản thu âm cho Eminem trước khi lái chiếc xe lao thẳng xuống hồ nước cùng người bạn gái đang mang thai. “Stan” đặt ra vấn đề nhức nhối trong cộng đồng hâm mộ, dù là năm 2000, 2020 hay bao nhiêu năm đi chăng nữa, tình trạng “fan cuồng” vẫn luôn diễn ra và gây trở ngại cho cả thần tượng lẫn cộng đồng fan.
Vào năm 2017, thuật ngữ “stan” được bổ sung vào từ điển tiếng Anh Oxford để mô tả “một người hâm mộ cuồng nhiệt đối với thần tượng”. Tiếp đến, vào năm 2019, thuật ngữ này lại được xuất hiện trong từ điển thế giới Merriam-Webster để chỉ về người hâm mộ có xu hướng hâm mộ cuồng nhiệt và có hành động quá khích, mất kiểm soát bao gồm các hành động cực đoan.
Hiện nay, tình trạng người hâm mộ trở nên cuồng nhiệt quá khích xuất hiện nhiều vô kể. Điều này không những gây hoang mang tâm lý cho giới nghệ sĩ mà còn khiến hình ảnh cộng đồng fan chân chính bị ảnh hưởng. Tiến sĩ Lynn E. McCutcheon – nhà tâm lý học đã thực hiện nghiên cứu về hiện trạng tôn thờ người nổi tiếng, qua đó cho thấy mức độ và khả năng của người có thể trở thành một “stan”.
Theo đó, tiến sĩ cũng chia ra thang đo về mức độ hâm mộ dành cho người nổi tiếng, bao gồm: người hâm mộ bình thường, người hâm mộ đặc biệt yêu thích, có sở thích liên quan đến thần tượng (bệnh lý ranh giới) và người hâm mộ bị ám ảnh bởi mọi chi tiết trong cuộc sống của thần tượng (bệnh lý dữ dội). E.McCutcheon cho rằng, một phần dẫn đến tình trạng “stan” là do hình ảnh của thần tượng ngoài đời thật so với trong tưởng tượng của fan hoàn toàn khác nhau, “fan cuồng” thường tưởng tượng quá mức so với thực tế. Do vậy, khi thực tiễn không diễn ra như mong đợi, bộ phận “stan” trở nên tức giận và có hành động mất kiểm soát, cực đoan. Trước đó, không ít nghệ sĩ nổi tiếng bị ảnh hưởng bởi cộng đồng “fan cuồng”.
Hiện nay, với sự phát triển của công nghệ hiện đại, mạng xã hội là một công cụ giúp thần tượng có thể dễ dàng giao lưu với người hâm mộ nhiều hơn, góp phần giảm thiểu số lượng “stan” quá khích khi không nhận được phản hồi từ idol (như nhân vật Stanley). Đồng thời, các fandom cũng có quy tắc chặt chẽ và nghiêm ngặt hơn để tránh tình trạng “stan” đột nhập và quấy rối cộng đồng người hâm mộ. Qua những điều này cho thấy sau 20 năm, “Stan” của Eminem vẫn mang giá trị cùng ý nghĩa sâu sắc về văn hóa hâm mộ trong lĩnh vực âm nhạc nói riêng và giải trí nói chung.
MV “Stan” – Eminem
